Murad Paşa Cami

MURAT PAŞA CAMİİAksaray, Mollagürani Mahallesi, Vatan ve Millet Cadde'lerinin kavşağında bulunan bu cami, H.876/M.1471 tarihinde Uzun Hasanla yapılan Otlukbeli savaşında şehid olan Fatih Sultân Mehmed Hân Hazretleri'nin vezirle­rinden Has Murad Paşa tarafından medrese, hamam ve imaretten oluşan bir külliye şeklinde yaptırılmıştır1.Bu cami, plân itibariyle iki fonksiyonlu, tabhâneli cami tipinin İstanbul'daki sayılı örnek­lerindendir. Duvarları kesme taş ve tuğladan olup ortada iki büyük kubbeli bölüm namaz, yanlardaki birer kubbeli ikişer oda da misa­firhane olarak kullanılmak için yapılmıştır. Kubbelerin yüksekliği zeminden kubbe anah­tarına kadar 21 metre, çapları 10.5 metredir. Almaşık duvarlarla sınırlandırılmış bulunan harîm, mihrap, taçkapı ekseninde sıralanan ve büyük bir sivri kemerle birbirine açılan eşit büyüklükte kare plânlı iki kubbeden müte­şekkildir. Birinci kubbe onaltı dilimli olup ba­sit ve iri bir baklavalı kuşağa basar, ikinci kub­be mukarnaslı ve pandantiflerle süslenmiştir. Bu iki büyük kubbenin sağı ve solu kare plânlı ikişer tabhâne odalarıyla donatılmıştır. Bu tab-hânelerin harime açılan kapıları arasında mu­karnaslı birer niş yerleştirilmiştir. Kesme taş işçiliği gösteren beş kubbeli son cemâat ye­rinde mukarnaslı ve baklavalı başlıklara otu­ran sivri kemerler ve pandantifli kubbeler bu­lunmaktadır2.

VATAN caddesi ile millet caddesinin kesiş diği aksaray yusufpaşa da bilunuyor. oldukca geniş bir ulaşım ağı var.Murat Paşa Camii‘nin, Fatih Sultan Mehmet döneminin sadrazamlarından Has Murat Paşa tarafından 1471 yılında külliye olarak inşaat başlatılmıştır. Paşa’nın 1473 yılında Otlukbeli Harbi’ndeki şehadeti üzerine Suriye’nin Harna şehrinde gömülmüştür. İnşaatı kardeşi ve yeni Sadrazam Mesih Paşa 1478 yılında tamamlamıştır. Cami, tabhâne (imaret), medrese ve hamamdan meydana gelen Murat Paşa Külliyesi’nden zamanımıza sadece bu cami kalmıştır.

Diğer ecdad eserleri ile kıyaslandığında farklı bir mimarisi olan güzel bir mabed restore edilse kendisinin güzelliklerini daha iyi gösterebilir nasipse bir an önce restorasyona girmesini bekliyoruz

Aksaray, Mollagürani Mahallesi, Vatan ve Millet Cadde'lerinin kavşağında bulunan bu cami, H.876/M.1471 tarihinde Uzun Hasanla yapılan Otlukbeli savaşında şehid olan Fatih Sultân Mehmed Hân Hazretleri'nin vezirle­rinden Has Murad Paşa tarafından medrese, hamam ve imaretten oluşan bir külliye şeklinde yaptırılmıştır1.Bu cami, plân itibariyle iki fonksiyonlu, tabhâneli cami tipinin İstanbul'daki sayılı örnek­lerindendir. Duvarları kesme taş ve tuğladan olup ortada iki büyük kubbeli bölüm namaz, yanlardaki birer kubbeli ikişer oda da misa­firhane olarak kullanılmak için yapılmıştır. Kubbelerin yüksekliği zeminden kubbe anah­tarına kadar 21 metre, çapları 10.5 metredir. Almaşık duvarlarla sınırlandırılmış bulunan harîm, mihrap, taçkapı ekseninde sıralanan ve büyük bir sivri kemerle birbirine açılan eşit büyüklükte kare plânlı iki kubbeden müte­şekkildir. Birinci kubbe onaltı dilimli olup ba­sit ve iri bir baklavalı kuşağa basar, ikinci kub­be mukarnaslı ve pandantiflerle süslenmiştir. Bu iki büyük kubbenin sağı ve solu kare plânlı ikişer tabhâne odalarıyla donatılmıştır. Bu tab-hânelerin harime açılan kapıları arasında mu­karnaslı birer niş yerleştirilmiştir. Kesme taş işçiliği gösteren beş kubbeli son cemâat ye­rinde mukarnaslı ve baklavalı başlıklara otu­ran sivri kemerler ve pandantifli kubbeler bu­lunmaktadır2.Minare caminin sağında yer almaktadır. Kesme taştan kare kaideli ve silindir gövdeli­dir. Minare peteğinin üzerinde görülen gir-land motifi, minarenin XIX yüzyılda tamir gördüğüne işaret etmektedir. Mukarnaslı şe­refesinde üç sıra istalâktit bulunmaktadır. Ka­idesinde 2 adet güneş saati mevcuttur3.Caminin sağında ve solunda bulunan tabhâneler harime göre biraz daha alçak tutula­rak caminin kitlesi kademelendirilmiş ve da- ha güzel görünüm sağlamıştır. Giriş kapı ke­meri üzerinde 60x144 cm. ebadında bir kita­be mevcuttur. Caminin yapım tarihi ise bu­radan anlaşılmaktadır4.Minberi mermer ve kapısı üzerindeki kita­besinde de Kelime-i Şehâdet yazılıdır. Kürsüsü ahşap ve mihrabı mermer olan bu caminin müezzinlik mahfili sonradan ahşap olarak ba­sit bir şekilde yapılmıştır.Avludaki şadırvanı Kara Davud Paşa yap­tırmıştır. Kendisi de hazîrede medfûndur. Yi­ne bu hazîrede Sadrâzam birinci Mesih Ali Paşa, Şeyhül'islam Pîrî Zade Osman Sahib Efendi ve Altı Parmak ibrahim Efendiler de burada medfûndur5.Zamanla bakımsız kalan bu cami 1946 yı­lında tamir edilmek suretiyle ihya edilmiş, di­ğer müştemilat kaderiyle başbaşa bırakılmış­tır. Oysa Has Murad Paşa bu caminin ihyâsı için H.877/M.1473 tarihli vakfiye ile şunları bırakmıştır:İmaret yakınında 11046 akçe îradlı 45 dükkân,2.38.000 akçelik meşhur Çifte Hamam,yine imaret yakınında 2436 akçe vâridatlı 13 hücre,yeni Bahçe'de 1144 akçelik 9 dükkân ve hücreler,aksaray'da 660 îradlı bozahâne,aynı yerde 3600 akçelik diğer bozahâne,aine Aksaray'da 2880 vâridatlı başhâne,tahtakale'de 28666 akçe îradlı ker­vansaray,imaretyakınında 978 akçelik zemin mukaatası,gümülcine'de49633 îradlıMaronyekaryesi,45.000 vâridatlı Kara Ağaç, Çörük ve Çoksenbanlu kariyeleri,bir de Tahtakale'de Eyne Bey Çarşısı'nda bir hamamı daha vardır ki, îradı belli de­ğildir.184.000 küsur akçe tutan ve oldukça önemli olan bu îraddan, müderrise 25, talebeye 10, tevliyete 1, hatibe 10, imama 8, sermahfile 2, yedi devirhâna 7, iki müezzine 8, iki kayyı­ma 6, muarrife 4, on beş cüzhâna 30, imaret şeyhine 10, vekilharca 4, kilerciye 4, nakibe 3, iki ekmekçiye 6, iki aşçıya 6, kap yıkaya­na 3, buğday döğene 2, kapıcıya 6 akçe veril­mekteydi.Bundan sonra umûmî mütevelliye günde 20, kâtibe 5, İstanbul câbisîne 3, Çoksenbanlu imamına 1, mu'temede 1, ahırcıya 2, iki ta­mirciye 6, helâcıya 2, Maronye câbîsine 4, Ka­ra Ağaç'a 5 akçe veriliyordu. Mutfak gider­lerinin bir çoğu da köylerden temin edilip et vesaire giderleriyle birlikte sarfiyet 157.000 ak­çe kadar tutmaktadır6.Bugün bu cami, külliye olma vasfını tama­men kaybetmiştir. İlk olarak caminin batı ta­rafında bulunan medrese, 1929-1930 senelerin­de Belediye tarafından yık­tırılmıştır.

İstanbul'un en kalabalık yerlerinden birinde Allah'ın herkese açık evi. Bir kapısı Adnan Menderes Bulvarına çıkıyor, diğer kapısı Millet Caddesine.

Aksaray Metro ile Yusuf Paşa Tramvay durağı arasında bulunan çok güzel bir tarihi camii

Cami güzel ama bakımsız. Acilen onarıma ihtiyaç var.Ayrıca içerisi ve halılar kokuyor.

1473 yılında tamamlanan bu önemli tarihi yapının Vatan Caddesi'ne bakan kemerli kapısı yana yatmıştır ve yıkılmak üzeredir.Haziresi de düzensiz, bakımsız durumdadır. Ayrıca, parçalanmış başucu taşları bir duvarın üzerine dizilmiş şekilde sergilenmekte olup, bir zaman sonra kaybolmaları muhtemeldir.

Avludaki şadırvanı Kara Davud Paşa yaptırmıştır. Kendisi de hazîrede medfûndur. Yine bu hazîrede Sadrâzam birinci Mesih Ali Paşa, Şeyhül'islam Pîrî Zade Osman Sahib Efendi ve Altı Parmak ibrahim Efendiler de burada medfûndur.Zamanla bakımsız kalan bu cami 1946 yılında tamir edilmek suretiyle ihya edilmiş, diğer müştemilat kaderiyle başbaşa bırakılmıştır.

İstanbul'un Fatih ilçesinin Yusufpaşa semtinde Millet Caddesi ile Vatan Caddesi'nin kesiştiği noktada Aksaray Meydanı'ndaki camidir.Has Murat Paşa 1465-1471 arasında yaptırdı. İki fonksiyonlu Bursa Okulu üslubundadır. Duvarlar kesme taş ve tuğladır.Adres: Molla Gürani Mahallesi, Adnan Menderes Blv. No:1, 34093 Fatih/İstanbul