Sinan-ı Ümmi Türbesi

Ey cümle halkıñ maksûduAl göñlümü senden yañaEy külli şey’iñ mevcûduAl göñlümü senden yañaBudur yüreğim yâresiGitmedi yüzüm karasıEy bî-çâreler çâresiAl göñlümü senden yañaNefs elinden âvâreyimHırs elinden bî-çâreyimGayrı kime yalvarayımAl göñlümü senden yañaKurtar nefsiñ belâsındanCân bu lutfu bula sendenN’ola ihsân ola sendenAl göñlümü senden yañaElim saña irmekliğeGözüm seni görmekliğeKapuña yüz sürmekliğeAl göñlümü senden yañaNefsiñ meyine kanmasınFirkât odına yanmasınMâsivâya aldanmasınAl göñlümü senden yañaDâ’im sen ol dilde sözümSeni fikreylesin özümGayrıya bakmasın gözümAl göñlümi senden yañaMustafâ’nıñ minnetineMurtazâ’nıñ himmetineŞol birliğiñ hürmetineAl göñlümü senden yañaGözlerimi giryân eyleHem ciğerim biryân eyleEsrârıña hayrân eyleAl göñlümü senden yañaEvliyâlar hürmetineEnbiyâlar izzetineMukarrebler kurbetineAl göñlümü senden yañaAşkıña yoldaş olmağaDerdiñe dildaş olmağaSırrıña hâldaş olmağaAl göñlümü senden yañaEy keremler kânı hâceSensin yücelerden yüceAyrılmasın bir zerreceAl göñlümü senden yañaÜmmî Sinân der YaradanKaldır perdeyi aradanKurtar beni bu yaradanAl göñlümü senden yaña

SİNAN-I ÜMMİ(V.1067H./1657M.)Halvetiyye Tarikatı’nın Mısriyye kolunun kurucusu Niyaz-i Mısrı’nin (V.1105H./1694M.) şeyhidir. Tam adı Yusuf Sinan-ı Ümmi olup, daha çok “Ümmi Sinan”veya“Sinan-ı Ümmi“adıyla anılmıştır.Elmalı’da doğan Sinan-ı Ümmi’nin doğum tarihi kesin olarak bilinmekte birlikte, bazı kaynaklardan hareketle, 1563-1567 yılları arasında doğduğu tahmin edilmektedir. İlk ilmi tahsilini yöredeki medreselerde tamamlayan Sinan-ı Ümmi, tasavvufi ve manevi terbiyesini ise Halvetiyye Tarıkatı şeyhlerinden Vahibi Ümmi’nin talebesi olan ve Finike-Turunçova’da, Alacadağ’da medfun bulunan Eroğlu Nuri Hz.’nden almıştır. Bir müderris olarak ilmi birikimi yöredeki çeşitli vesilelerle halka vaaz ve nasihatlerde bulunmuştur. Diğer yandan tekkesinde, müridleri Hakk’a vuslata hazırlayan ahlaki, manevi ve tasavvufi bir eğitim vermiştir.Böylece tarikatı ve tekkesiyle, hem halka belli seviyede dini bilgileri öğretmiş, hem de talipleri tasavvuf yolun da dairşad etmiştir. Sinan-ı Ümmi, Halvetilik’te usul sayılan yedi esmeyı şeyhi Eroğlu’ndan almış, onun vefatından sonra da füru denilen beş esmayı Vahab-i Ümmi’nin diğer halifesi Şeyh Ömer Mazhari’dan tamamlamıştır. Şeyh Süleyman (Hakırı) ve Selami Halil adında iki oğlunun bulunduğu ve her ikisinin de babasından hilafet alarak tekke şeyhi oldukları bilinmektedir.25 Cemaziye’l Ahir 1067 Salı gecesi/9-10 Nisan 1657 tarihinde Elmalı’da vefat eden Sinan-ı Ümmi’nin kabri, kendi adıyla anılan camiin kıble tarafına bitişik konumdaki türbededir.

Kaç zaman oldu hala restorasyon devam ediyor. Yine ziyaret edemedik. T3z zamanda bitmesi dileğiyle...

Elhamdülillah. Sinan-ı Ümmi Hazretleri Türbesini ziyaret etmeyi bana nasip eden Allah'ima şükürler olsun. Allah, Elmalılı Alimlerimizden razı olsun. Anadolu'da İslam, bu alimlerimiz sayesinde öğretilmiş, nesilden nesile aktarılmış ve dipdiri kalmış .Çevresi de düzenlenmiş ve çok güzel olmuş. Allah güzelleştirenlerden razı olsun.Herkese görmeyi tavsiye ederim.

Bir derdim var âlemde bin dermânı neyleremBir cânım vardır canda yüz bin cânı neyleremBen bu aşka erince hayli zaman ağladımAradığım bulmuşam çün falanı neyleremBen bu aşka erelden dosta kurbandır cânımBî-nişândır mekânım ben mekânı neyleremBen bu aşka yâr oldum bir ile hem bir oldumHem Mûsâ hem Tûr oldum “len terânî”neyleremBen bu aşka düşmesem yanuban tutuşmasamDert oduna pişmesem ad u sanı neyleremGel oldu ben gâfile ayn ü şîn u kaf ileDersi yârdan almışam ilm-i irfânı neyleremGayrısından el çekip istediğim derdidirVermese derdin bana dü-cihânı neyleremBen bu derde uğradım yokluğu kâr eyledimHacc u zekât-sıfât armağanı neyleremÜmmî Sinan’ın cânı dâim aşkı fermânıVer anın içün imânı ben isyânı neylerem

Antalya Elmalı’da doğdu. Adı Yûsuf, babasının adı İbrâhim’dir. Bazı eserlerde adının Muhammed şeklinde verilmesi (meselâ bk. Ayvansarâyî, vr. 46a; Osmanlı Müellifleri, I, 85) yanlıştır.Niyâzî-i Mısrî, Ümmî Sinan’dan övgüyle bahseder, mürşid-i kâmil olduğunu, âyet ve hadislerin esrarını bildiğini söyler. Halifelerinden Şeyh Muslihuddin Mustafa Uşşâkī, Gülaboğlu Mehmed Askerî, Uşaklı Ahmed Matlaî, Çavdaroğlu Müftî Derviş gibi mutasavvıf şairler de onu “kâmil bir mürşid, zamanın kutbu, velâyet tahtının sultanı, mârifet kânının ummanı” gibi sıfatlarla methetmiştir. Hüseyin Vassâf’ın isimlerini kaydettiği Kâşif ve Suphi Hasan efendilerin de Ümmî Sinan’ın halifeleri arasında yer aldığı anlaşılmaktadır. Başta Niyâzî-i Mısrî olmak üzere Uşşâkī, Askerî, Matlaî gibi müntesiplerinin Ümmî Sinan’dan hilâfet almaları, Antalya ve Elmalı’nın yanı sıra Afyon, Denizli, Uşak, Kütahya gibi şehirlerde tanınıp sevilmesinde ve adının yayılmasında etkili olmuştur. Ayrıca bazı ilâhilerinin çeşitli mecmualarda bulunması ve bir kısmının bestelenmesi (İlâhi Mecmuası, vr. 13b, 21b; Mecmûa-i İlâhiyyât, vr. 42b) onun şiirlerinin değişik meclislerde okunageldiğini göstermektedir. Hz. Îsâ ve Mehdî olduğuna şahitlik etmesini istediğinden Niyâzî-i Mısrî ile arası açılan Halvetî-Sivâsî şeyhi Mehmed Nazmi Efendi’nin onun hakkında ağırsözler sarfettikten sonra Yiğitbaşı kolu şeyhleri Tâlib Ümmî, Eroğlu Nûrî ve Ümmî Sinan’ın cahil ve Şeyh Bedreddin itikadında olduklarını söylemesinin (Hediyyetü’l-ihvân, vr. 81a-b) ne derece gerçeği yansıttığı tartışmalıdır. 25 Cemâziyelâhir 1067’de (10 Nisan 1657) vefat eden Ümmî Sinan’ın mezarı Elmalı’da kendi adını taşıyan caminin bitişiğindeki türbededir. 1926’da yıkılan cami ve türbe 1959’da yeniden yapılmıştır. Ümmî Sinan’ın Süleyman ve Selâmi Halil adlarında iki oğlu vardır. Babalarından eğitim alan ve her ikisi de şair olan oğulları şiirlerinde “Hakîrî” ve “Selâmî” mahlaslarını kullanmıştır. Ümmî Sinan ile Halvetiyye’nin Sinâniyye kolunun kurucusu İbrâhim Ümmî Sinan (ö. 976/1568) eski ve yeni kaynaklarda birbiriyle karıştırılmıştır. Bu durum şiirleri için de söz konusudur. Meselâ İstanbul Kitaplıkları Yazma Divanlar Kataloğu’nda (İÜ Ktp., TY, nr. 512; Beyazıt Devlet Ktp., nr. 3356) ona ait divan nüshaları İbrâhim Ümmî Sinan adına kaydedilmiştir.

Antalya’nın Elmalı ilçesinde yer alan Sinan-ı Ümmi Türbesine ilçe merkezinden araçla ya da yürüyerek ulaşım mümkün.Sinan-ı Ümmi'nin 17 yüzyılın ilk yarısında Elmalı'da yaşadığı bilinmektedir.Sinan-ı Ümmi Türbesi, Vahib-i Ümmi Hazreti Türbesine de oldukça yakın bir konumda yer almaktadır.

Türbe ziyareti yapmak istiyorum diyen herkes görmeli. Manevi huzur içinde. Çeşme var yanında temiz berrak bir suyu var.

Mayıs 2021 durumuyla restore,tadilat vaziyettedir.İlerdeki tepeye giden yolda Vehhabi Ümmi türbesi nide ziyaret edebilirsiniz..

Muhteşem tarihi bir cami. Mutlaka görülmesi gereken yerlerden