Ahi Emir Ahmetbin Zeynel Türbesi

Çok güzel bir anıt ,tarihi yapı 1332-33 yılında yaptırılan Ahi Emir Ahmet Kümbeti, kare planlı, köşeleri pahlanmış sekizgen gövdelidir. Giriş kapısı dar ve basıktır. Selçuklu özelliği taşıyan bir mihrap bulunmaktadır. Yazıtı saçak altındadır. 1960 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğünün yenileme çalışması sırasında kare kaide ve esas mezar odası ortaya çıkarılmıştır. Mezar odasına giriş kuzeydedir. Yapı, 2005 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından bir kez daha onarılmıştır. Ahi Ahmet Aslen Uygur Türklerinden olduğu sanılmakta ve İran üzerinden geçip  Zencan’dan  Anadolu topraklarına gelmiş olup sonrasında Bayburt’ta eğitimini (büyük olasılık Yakutiye ve Mahmudiye Medresesi) aldığı buradan da Sivas’a gelip tekke ve zaviye kurarak hayatını Sivas’ta geçirdiği görülmektedir. Ahilik yapmasının yanında Mevlevi olarak da bilinen Ahi Emir Ahmed Mevlana’ya olan sevgisi  küçük yaşlardan başlar.

Ortada ve çukurda kalmış eski bir türbe. Günde yüzlerce arabanın geçtiği bir yolun tam ortasında kalmış :)

Her gün önünden yüzlerce arabanın geçtiği, yolun tam ortasında ve çukurda kalmış bir türbe.

TÜRKLÜĞÜN VE İSLAMİYETİN ANADOLU’DA Kİ ÖNCÜLERİNDEN

Türk islam medeniyetini anadoluda yayilmasina öncülük etmis ahi lerden ahmet bin zeynel hac 13. Yüzyilin ikinci yarisi ile 14. Yüzyılın ilk yarisin arasinda yasayan türk ahi emiridir horasandan göç yoluyla once bayburt a sonra sivas a yerleşip tekke ylzaviye ve zengin vakfını burada kurmuştur anadolu da türklüğün yayılmasında türk dilinin kullanilmasinda ve sosyal hayatin duzenlenmesinde büyük rol almistir

Ticaret anlayışları ile Dünya tarihine geçmiş Ahi Teşkilatının Sivas'taki temsilcilerindendir. Türbe Selçuklu mimarisinin özelliklerini taşımaktadır. Ana caddeyi ikiye böldüğü için farklı bir röper noktasıda oluşturmaktadır.

Türbe Selçuklu mimarisi olan kümbet bir yapıda. Güzel bir eser. Yolun ortasında kalmış. Ama ziyaret edilirse faydalı olur

Öğretmenevinin hemen karşısında yolun ortasında kaliyor. Güzel bir kümbet. Sivas'ta görülmesi gereken yerlerden.

Sivas’ta ailelerin hasta çocuklarını getirdikleri ve şifa için vesile olmasını diledikleri bir kümbettir Ahi Emir Ahmed. Gönük dostlarındandır. Tam tarihi hakkında çeşitli söylentiler vardır.Sivas’ın gönül erlerinden olan Ahi Emir Ahmed, yüzyıllar önce yaşamış bir evliya idi. Mezarı Öğretmen evi, Kurşunlu Hamamı ve Behrampaşa hanının ortasındadır.Merkezi bir yerde olmasına rağmen gerek Sivas’ta gerekse de dışarıdan gelişlerde pek bilinmez.Sivas Gezi Rehberi olarak size bu defa Ahi Emir Ahmed hakkında bilgiler vereceğiz ve tarihi türbesini tanıtacağız.İnanç turizmi bakımından Sivas için önemli bir noktada bulunan Ahi Emir Ahmed kimdir?Sivas’ta Ahi Emir Ahmet hakkında anlatılan menkıbelere yakın tarih itibariyle rastlamadık daha çok yazılı kaynaklarda onunla ilgili inanışlar bulunmaktadır.Sivas’ta Ahi Emir Ahmet’in türbesi değişik sebeplerle özellikle hasta ve huysuz olançocuğunu yedi tekke dolaştıranlar tarafından ziyaret edilmektedir. ”Sivas halkı, Emir Ahmet diye söyledikleri, bu türbede metfun kimsenin evliya olduğuna inanmaktadır. Bu ulu kimse hakkında Sivas halkı arasında çeşitli menkıbeler söylenmekte, efsaneler anlatılmaktadır.1-Emir Ahmet’in mumyasının hiç bozulmamış durumda olduğuna inanılır.2.Türbede define aramak için girenler üst kattaki kabri ve aşağıda cenazelik bölümünde bulunankabri tahrip etmişler.Bunun üzerine komşu evlerden yaşlı bir hanımın rüyasına girerek, kabrine yapılan bu işler üzerine”Halinizi düşünün. ”demiş.Komşular toplanıp kabir sıvalarını düzeltmiş, üzerine de aldıkları yeşil bir örtüyü örtmüşlerdir.3.Ahi Emir Ahmet’e mahallenin manevi bekçisi denmektedir. Bu yüzden de sarhoşların türbenin olduğu caddeden geçemediklerine inanılır.4.Emir Ahmet, cenazelik bölümünde şahideleri de bulunan kabrinden abdest almak üzere,Kızılırmak’a kadar her sabah gidermiş. Cenazelik bölümünde dört yönde olan nişlerden, doğuda olanından Kızılırmak’a yol gittiği söylenir.5.Ahi Emir Ahmet’in türbesiyle ilgili bir inanış da, türbe dışındaki yazıyla ilgilidir.Bu yazıda”Yağın okkası on paraya düşünce helva yapılsın dağıtılsın. ”ifadeleri olduğu söylenir. (Üçer: 1986)6.Bunca vakfedilmiş mal varlığından sonra Yalnız Kalmış Bir Kümbet ve Ahi Emir Ahmet neden diye sorarsak kümbetin etrafında yıllardır iş yapan esnafa sorduğumuz; Ahi nedir?Ahi Emir Ahmet kimdir? Sorularına alamadığımız cevaplar, okul çıkışlarında dinlenmek ve eğlenmek için öğretmenlerin uğrak yeri olan öğretmen evinde; ”Şuradaki kümbet nedir? Biliyor musunuz hocam?”sorularına yarım yamalak verilmeye çalışılan cevaplar karşısında yalnızlığın artık tamamen unutulmaya gittiğini görmek bizleri üzmüştür.7.Yaşadığı dönem boyunca yolcuyu, garibi, kimsesizi aç ve açıkta koymayan tüm varlığınıyaşadığı şehre ve onun insanlarına vakfeden Emir Ahmet şimdilerde insanların ilgisizliği yüzünden kalabalıkların ve yüksek binaların arasında yalnız bir türbede yatmaktadır.Sonuç olarak; zamanın yıpratıcı çarkları arasına giren her varlık zamanla unutulmaya yüz tutmuş demektir.8.Bu çarklardan kendisini kurtaranlar elbette şanslı 13. yüzyıldan günümüze bakan yönüyle AhiEmir Ahmet ve türbesi zamana meydan okumaktadır.Etiyopyalı bir iş adamının İbn-i Batuta’tan dolayı Emir Ahmet Türbesi’ne gösterdiği ilgiyi biz kendi geçmişimize gösteremiyoruz.Bu yazının Emir Ahmet’in yalnızlığını gidermesi için ilk adım olması ve daha geniş çalışmalarla taçlanması ve özellikle Torunlarının sahiplenmelerini beklemekteyiz…….

Ahi Emir Ahmed vakfiyelerinden hareketle kümbetin yapımı 14. yüzyılın ilk yarısına tarihlendirilebilir. Kesme taştan sekizgen olarak yapılmıştır. İçeri giriş beş basamaklı merdivenle olmaktadır. Giriş kapısı dar ve basıktır. İçeride güney tarafta Selçuk devri özelliği gösteren bir mihrap vardır. Kümbet çatısı konik şekilli olup, taşla kaplıdır. Saçak altında yer alan sülüs hatla yazılmış kitabesi okunamayacak derecede yıpranmıştır.Sivas’ta Ahilik teşkilatının büyük isimlerinden biri olan “Ahi Emir Ahmed’in türbesinin kitabesinde ve vakıf senedindeki kayıtta ismi Ahî Emir Ahmed bin Zen-el-Hac olarak geçmektedir. (Merih Baran, Ahî Emir Ahmed, Ankara 1991, s. 19.). Konuyla ilgi yapılan araştırmalardan Ahi Emir Ahmed’in 13. yüzyılın ikinci yarısı ile 14. yüzyılın ilk yarısında Sivas’ta yaşadığı anlaşılmaktadır.Türbeye giriş geniş beş basamaklı merdivenle olmaktadır. Giriş kapısı dar ve basık olup kesme taştan kemerli olarak inşa edilmiştir. İçerde güney tarafında Selçuk Devri özelliği gösteren bir mihrap vardır. Bugün orijinalliğini kaybetmemiştir. Çatısı taşla kaplı olan kümbet koni şeklindedir.“Sekizgen pramidal külahının saçak altında, yer yer harap olmuş tarihsiz bir kitabe vardır. Kitabe sağlıklı okunamamaktadır.Türbe, kare kaide üzerinde sekizgen planlı olarak inşa edilmiştir. Sekizgen gövdenin kuzey yönüne giriş doğu ve batı yönlerine süslemesiz sade sivri kemerli pencereler açılmıştır. Kare kaideden sekizgen gövdeye geçişler pahlanmış ters üçgenler yardımı ile sağlanmıştır. Asıl mezar hücresine giriş kapısı doğu yönündedir. Üzeri çapraz tonozla örtülü olup içerisinin aydınlığı doğu ve batı yönündeki dar dehliz pencerelerle sağlanmıştır. 1985–1991 yıllarında Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nce yapılan onarım sırasında parçalanan sandukası da yenilenmiş, kemikler bir araya getirilmiş özenle sandukaya yerleştirilmiştir.” (Hikmet Denizli, Sivas Tarihi ve Anıtları, Sivas 1998, s. 121–122.)