Çoban Mustafa Paşa Vakfı

Külliyeyi, Yavuz Sultan Selim’in kızlarından Hanım Hatun’la evli olan Çoban Mustafa Paşa (ö. 935/1529) yaptırmış ve Memlük tarzındaki süslemelerinde kullanılan malzemeleri de Mısır valisi iken bizzat kendisi oradan getirmiştir. Caminin mermer kitâbesinde ebcedle verilmiş 930 (1523-24), ahşap kapı kanatlarında ise 929 (1522-23) tarihleri okunmaktadır. Adının Tuhfetü’l-mi‘mârîn, Tezkiretü’l-ebniye ve Tezkiretü’l-bünyân’da geçmesine rağmen eserin Mimar Sinan’a ait olup olmadığı hususu, 1521-1522 yıllarında Belgrad ve Rodos seferlerine katıldığı ve özellikle 1523 yılının onun böyle büyük bir külliyeyi inşa edebilmesi açısından erken olduğu ileri sürülerek tartışma konusu yapılmıştır. Bugün kuvvetli bir ihtimalle Mimar Sinan’ın daha önce başlayan inşaatı tamamladığı veya burada yardımcı mimar olarak çalıştığı kabul edilmekte ve Mısır’daki orijinalleriyle boy ölçüşebilecek seviyedeki Memlük tarzı süslemelerin de Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı fethinden sonra İstanbul’a gönderdiği Memlük sarayının başmimarı Ahmed b. Bedrî Hasan b. Tolunî ve yanındaki ustalar tarafından yapılmış olabileceği düşünülmektedir (bk. Aslanapa, Türk Sanatı, s. 253; a.mlf., Osmanlı Devri Mimarisi, s. 165; İA, X, 656).Külliye, gösterdiği mimari düzen ve içinde bulundurduğu yapıların çokluğu bakımından menzil külliyelerinin en başarılı örneklerinden biridir. Anadolu’ya ve İran’a giden kervanların, batıdaki topraklardan yola çıkan hacı adaylarının ve doğu yönüne yapılan seferlerde ordunun buradan geçmesi, Gebze’nin kuzeybatısında bir tepe üzerinde bulunan külliyenin bu kalabalık kitlelerin ihtiyacını karşılayacak kapasitede büyük (117 × 106 m.) yapılmasına sebep olmuştur. Külliye cami, türbe, medrese, imaret, tekke, kütüphane, dârüşşifâ, paşa odaları, kervansaray ve çarşı içinde bulunan hamamdan meydana gelmiştir. Yapılar dikdörtgen bir avlu üzerinde camiyi üç taraftan çevrelemektedir. Son cemaat yeri duvarına bitişik eksene dik bir duvar avluyu, yarısı kıble istikametinde türbenin, diğer yarısı da son cemaat yerinin önünde kalmak üzere ikiye böler. Cami avlusuna üç kapı ile girilir. Avlunun ortasında onikigen planlı, altta muslukları, üstte ise havuzu çevreleyen mermer şebekeli bir şadırvan vardır. Bunun üzeri altı ahşap direğe oturan, cepheleri üçgen alınlıklı kırma bir ahşap çatı ile örtülüdür.Cami. Dengeli bir geometrik düzenin hâkim bulunduğu külliyede cami nisbeten küçük yapılmıştır. Merkezde yer alan cami ile türbe, şadırvan ve kervansarayın ana girişi örten kubbeleri aynı eksen üzerindedir. 14,5 × 14,5 m. ölçüsünde kare planlı, tek kubbeli ve tek minareli bir yapı olan cami, 0,5 m. kadar yükseklikte taş bir zemin üzerine oturur. Üç sıra tuğla, bir sıra kesme taş düzeniyle örülen duvarlar 14 m. yüksekliğindedir. Her cephede ikişer dikdörtgen alt pencere ile kıble duvarı ve yan cephelerde birer sivri kemerli orta pencere, bunların üstünde de birer yuvarlak fevkanî pencere bulunmaktadır. Son cemaat yerindeki beş kubbeyi sivri kemerlerle birbirine bağlanmış, başlıkları mukarnaslı altı sütun taşır; orta kubbe diğerlerinden daha yüksek olup iç yüzü dilimlidir.Son cemaat yerinde, girişin iki yanında tam bir simetri gösteren Memlük tarzı geometrik renkli taş bezemeler pencerelerin üst sınırında son bulmakta, bunları üstlerinden boydan boya geçen kalınca bir bitki motifli friz çerçevelemektedir. Her iki tarafta da cephe süslemeleri, kapının yanından pencereye, pencereden nişe ve oradan da duvarın sonuna kadar aynı karakterde devam eden üç grup kompozisyondan meydana gelmiştir. Bu kompozisyonlar çiçekli kûfî ile yazılmış âyetlerden oluşan bir yazı kuşağıyla ikiye ayrılmış durumdadır. Yazı kuşağının altında kalan renkli dikdörtgen taşlar beyaz ince mermer şeritlerle çerçevelenmiş ve aralarına siyah macun doldurulmuştur. Yazının üstünde ise aynı tarzda yapılmış kare çerçeve içerisinde yuvarlak bir koyu renkli madalyon ve köşelere yerleştirilmiş geometrik motifler bulunmaktadır. Her iki taraftaki mihrâbiyelerin kavsaraları zikzaklar, orta kısımları kısa oklardan meydana gelmiş bir desen, alt kısımları ise uçları palmet şeklinde biten uzun dikdörtgenlerle süsl

Çok güzel bir ibadet yapısıTarih kokuyor belli

Gebze'de yer alan bu cami gayet güzel. Tarihi bir eserdir. Camii iç tarafı çok geniş olmazsa dış tarafı gayet geniş ve kadın bölümü sol köşesinde bulunmakta.Hemen hemen Gebze pazarına yakın.Temiz görevlisi de vardı. Bir kenrada WC'de bulunmak.

Tarihi ve atmosferi açısından gerçekten güzel bir yer fakat çoban Mustafa paşa türbesinin olduğu yer genellikle kapalı ve kilitli oluyor. Yani kısacası türbeyi ziyaret etmek biraz zor oluyor.

Muhteşem mimarisi ile gerçekten çok güzel biryer.Manevi atmosferi insanı derinden etkiliyor.Allah(cc) hizmet edenlerden bina edenlerden razı olsun.

Bu tür camiler çok nadir, havlusu engin, ağaçlı, tekke/odalarlar ile çevrili, ortasında şadırvan, huzur verici bir mekan. Anadolu nun selçuklu camilerin bahçesini andırıyor bir nebze. Sabah namazları öncesi kuran okunur dua edilir, her sabah namazı sonrası çorba ikram ediliyor.Cuma namazında cami ve havlusu yetersiz kalıyor, dışarıya taşıyor MaşaAllah.Çarşının ortasında bulunması güzel bir şey, ruhunuz daralırsa girip ferahlarsınız :)Camii yönetimi güzel, sabah namazı sonrası işrak vaktine kadar en azından açık kalsa aliyyül ala olur. Sünnetleri geri yaşatmak lazım.

Tarih kokan güzel bir külliye görülmeye değer tavsiye ediyorum mutlaka yolunuz geçerse gezmeden gitmeyin derim.

Çarşının tam ortasında harika camii. Cuma namazlarında dolup taşıyor. Özellikle akşamları ışıklandırmalar vs. çok güzel görünüyor. Bir fotoğraf makinesi olacak mükemmel fotoğraflar çıkartırsınız. İmamının sesi de çok güzel. Gebze’de tam ideal yerde. Temizlik açısından güzel kediler de çok kalabalık orada ama çok tatlılar :)

Mükemmel bir külliye. Cami, medrese, hamam, kervansaray, aş evi hepsi bir arada. Çok güzel bir mimarisi var. Harika bir tarihi eser

Güzel cami, harika bir avlusu var. fakat kapılar arasında insan trafiği cok fazla bu duruma çözüm bulunursa avludaki sessizlik azalırken, huzurun artacağını düşünüyorum. Cemaatide oldukça kalabalık