Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı

Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı, İstanbul'un en eski mezarlıklarındandır. (Haidar Pasha Cemetery) Mezarlığın doğuş hikâyesi ise 1853-1856 yılları arasında gerçekleşen Kırım Savaşı’na uzanıyor. Sultan Abdülmecid dönemindeki savaşta, İngiltere Fransa’yla birlikte Osmanlı’nın yanında savaşa girdi. Rusya’ya karşı verilen bu mücadelede büyük kayıplar verildi. İşte bu arazi de Osmanlı tarafından savaşta ölen İngiliz askerleri için tahsis edilmiş. Zira Kırım Savaşı sırasında İngiliz Ordusu'nca kullanılan Haydarpaşa Askeri Hastanesi'nde ve sonradan Kırım cephesinden yaralı olarak gelip bu hastanede ölen ve yine hastane olarak kullanılan Selimiye Kışlası'nda yaşamını yitiren askerler buraya gömülmüş. 1867 yılında, savaş sonrası büyük bir kolera salgını İstanbul’u vurduktan sonra bu salgın ile mezarlık sivil İngilizlerin kullanımına bırakılmış. Böylece İngiliz Mezarlığı olarak anılmaya başlanan mezarlığın 20. yüzyıldaki ebedi misafirleri de 1. ve 2. Dünya savaşlarında yaşamını yitiren İngiliz vatandaşı asker ve siviller olmuş. Bugüne değin yaklaşık 16 bin kişinin buraya defnedildiği belirtiliyor.

Haydarpasa ingiliz mezarligi, muhtesem temiz. Bizim mezarliklar gibi kedi kopek pislemiyor, ölülere bile değer veriyorlar.

Mutlaka ziyaret edin tertemiz Kırım savaşında müttefik olduğumuz İngiliz askerlerinin mezarlığı.

Kırım savaşı sırasında hayatını kaybeden İngiliz askerler için tasis edilmiş mezarlıktır. İstanbulun Anadolu yakasında Kadıköy ile Üsküdar arasında bulunmaktadır. Bugün Gata hastanesi olan hastanenin tarihte kırım savaşında yaralanan askerler için yapıldığınıda yeni öğrendim.

35 dönümden oluşan,Haydarpaşa Garının hemen arkası Eski Gata hastenesinin önünde sıkışmıştır.İçeride Florence Nightingale için bi anıt var,1. ve 2. Dünya savaşlarında ve Kırım savaşlarında hayatını kaybetmiş yaklaşık 16.000 İngiliz asker bunların yanında sömürgelerinden gelip hayatını kaybeden insanlar da var.(Avustralya,Yeni Zelanda,Hindistan,Pakistan)İçerideki abi tam bir bilgi küpü ve çok kibar bana şok yardımcı oldu kendisi.Gittiğinizde tarihe ilginiz varsa mutlaka sizi de tatmin edecektir.Sonbahar’ın ortasında tekrar uğrayacağım.

Kırım savaşı sirasinda Florance Nightingale'in Istanbulda gorev yaptığı sırada yapıldı. Kraliçe Elizabeth'in 1956 yılında Istanbul ziyareti sırasında Savaş Anıtı'na Nightingale'in hizmetlerinin 100. Yılı anısına bronz bir levha eklenir. Mezarlıkta Kırım Savaşı sonrasinda 1. Ve 2. Dünya savaşlarında ölen yabancı askerler ve dönemin Istanbul'da yaşayan varlıklı Ingiliz aile mensuplari gömülmüş.Mezarlık girişi google mapsde gösterildiği gibi demiryolu tarafindan değil hastanenin yan tarafındandır.

İstanbul Üsküdar'daki askeri mezarlık. 1854-1856 yılları arasında, Osmanlı İmparatorluğunun müttefiki olarak katıldıkları Kırım savaşında ölen İngiliz askerleri için tahsis edilmiştir. İngiltere İstanbul Başkonsolosluğunun mülkiyetinde bulunan mezarlıkta Fransız askeri mezarlarına da rastlanır. Mezarlık Haidarpasha Cemetery" olarak da adlandırılır."

Eski GATA’nin arkasında kalan ve hastane çalışanlarının bile varlığından bihaber olduğu muazzam bir yer. İstanbul’un en güzel yerlerinden birinde böyle gizli kalmış bir yerin olması beni çok şaşırttı. Önünde dökülen Haydarpaşa siloları var. Hafta içi saat 16.00’ya kadar ziyaret edilebiliyor. Mutlaka görülmesi gereken keşfedilmemiş bir yer…

Az sayıda sayıda İstanbullu tarafından bilinen Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı, Kırım Savaşı’nda, Florange Nightingle’nin hemşireliği sırasında oluşmuştu.Vapurla Haydarpaşa önlerinden geçerken, dikkatlice bakıldığında, ağaçların arasından küçük taş bir anıt görülür. İşte orası Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı’dır. Az sayıda İstanbullunun bildiği Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı, Askeri Hastahane’nin deniz tarafında, yüksekçe bir set üstündedir. 1857 Yılında, Kraliçe Viktorya tarafından dikilen anıt,  Haydarpaşa ile silo binalarının arkasından görülüyor ama ne olduğu anlaşılamadığından farkına varılmadan geçilip gidiliyor.Kırım Harbi1853-1856 tarihleri arasında yapılan Osmanlı-Rus savaşı olup, müttefik güçlerin zaferiyle sonuçlanmıştı. En azından öyle görünüyordu. Ama gerçekte, Osmanlı İmparatorluğu için yıkımdan başka birşey değildi. Birleşik Krallık, Fransa ve Piyemonte, Sardinya, Osmanlı tarafında yer alarak mütteffik güçleri oluşturmuşlardı. Savaş, aslında Avrupalı devletlerin, Rusya’yı Avrupa ve Akdeniz dışında tutmaları amacıyla başlatılmıştı ama farklı bir şekilde dillendiriliyordu. Savaşın galiplerinden olan Osmanlı, zaferden sonra ödeme yeteneğinin çok üzerinde borçlanmak zorunda kaldı. Bu, 1881 yılında gerçekleşen Düyun-u Umumiye ile Avrupalı devletlerin mali denetimi altına girerek yarı sömürge durumuna gelmesinin ilk adımı olmuştu.Haydarpaşa’da İngilizlere ait mezarlığın oluşmasıMüttefik güç Birleşik Krallık, savaşı önemsiyordu. Haydarpaşa’da, Selimiye Kışlası’nda kurulan hastahanede, Florange Nightingle, savaş alanından gelen yaralılar için canını dişine takmış çalışıyordu. Ama,  savaşın yanı sıra bir de korkunç bir kolera salgını başladı. Binlerce asker bu salgın yüzünden ölüyordu. Ve onların gömülmesi için bir yer gerekiyordu. Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı’nın oluşması böyle başladı. Birinci ve İkinci Dünya savaşlarında ölen yabancı askerler de buraya gömüldüler. Ve, 19.yüzyılda Moda’da yaşayan zengin ve mutlu İngiliz kolonisi mensupları da yine bu mezarlıkta kendileri ve aile bireyleri için özel aile kabirleri oluşturdular.Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı ve Savaş AnıtıBelki, zafer anıtı dememiz daha doğru olacaktır. Kırım Savaşının bitmesinden sonra kazanılan zafere izafetle, 1857 yılında, Birleşik Krallık, Kraliçe Victora adına buraya bir anıt diktirdi. Birçok noktadan kolaylıkla görülmekte olan anıt, yaklaşık olarak 28 metre yüksekliğindedir. Dört köşeli granit bir sütunun dört tarafına  birer melek tasviri konulmuş. Meleklerin arasındaki dört adet levhanın bir tanesi Osmanlıca olarak yazılmış. Anıtın deniz tarafında, sonradan iliştirilmiş bronz bir kitabe bulunuyor. Bu kitabe, İngiltere Kraliçesi Elizabeth’in, 1956 yılındaTürkiye’yi ziyareti sıırasında konulmuş. Florange Nihtingle’nin 1856 yılında görev yapmasının yüzüncü yılı dolayısıyla asılan levhanın iki tarafında, Kraliçe Victoria’nın tasvirleri resmedilmiş. Mezarlık, 1925 yılına kadar İngiliz Hükümeti tarafından işletilmiş. Günümüzde ise Britanya Savaş Mezarlıkları Komisyonu’nun yönetiminde bulunuyor.Son 22 yıl içinde sadece yedi kişinin gömüldüğü Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı’nda birçok önemli isim ebedi uykularındalar. 1856 Yılında ölen Macar bağımsızlık savaşı kahramanlarından Guyon Richard (Hurşit Paşa), 1940 yılında ölen İngiliz Türkolog Sir Denison Ross ve eşi, Kırım Savaşı’nda İngiltere adına savaşan Hintli Askerler, Hobart Paşa ve daha isimlerini sayamadığımız birçok kişi.

Üsküdar Selimiye’de Haydarpaşa Garı’nın üst çaprazında bulunan Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı, 1854-1856 yılları arasında Kırım Savaşı’na katılarak savaşta yaşamını yitiren İngiliz askerlerinin gömülmesi için tahsil edilmiştir. O dönemde Osmanlı İmparatorluğu’nun müttefiki olan İngiltere’nin hizmetine verilen askeri hastanenin hemen yanında bulunmaktadır.Kırım Savaşı’nda ölen askerlerin yanı sıra, mezarlıkta Birinci ve İkinci Dünya savaşlarında çeşitli nedenlerle yaşamını yitiren İngiliz vatandaşı asker ve siviller de gömülüdür. İngiltere İstanbul Başkonsolosluğu’nun mülkiyetindedir.