Azmi Milli

Azmi Milli Un Fabrikası henüz yeni ilan edilen Cumhuriyet'in Aksaray'a verdiği önemin nişanesidir. Cumhuriyet Halk Fırkası Aksaray Milletvekili Merhum Vehbi (Çorakçı) Beyin çabalarıyla kurulmuştur. 2000 yılında özelleştirme kapsamına alınmış üretime son verilmiştir. 57. Hükümet döneminde ANAP İl Başkanı Orhan Aydın ve dönemin Aksaray Belediye başkanı Osman Ertuğrul'un çabalarıyla Devlet Bakanı Yüksel Yalova'nın takdirleriyle mülkiyeti Aksaray Belediyesine geçmiştir. Aksaray Eski Belediye Başkanı Nevzat Palta dönemimde yeni fabrika binası yıkılmış, tarihi binada müze yapılmıştır. Haluk Şahin Yazgı'da yeraltı otoparkını yapmıştır. Müze personeli nazik ve ilgili.

Uzun yıllardır Aksaray'da yaşıyorum ama daha önce hiç merak etmemiştim. Binanın içinde ekipmanlar halen duruyor, hala emek hala azim kokuyor. Düzenleyen ve şimdiki haline getiren herkesin eline, yüreğine sağlık.

Burası basit bir müze gibi görünebilir ama aslında Türkiye' nin ilkelerinden bir yapıdır. Ülkemizin ilk un fabrikası olma konumunu içinde barındırarak günümüze kadar varlığını korumuş ve yıllarca halkın ekmeğini vermiştir. Tarihi paşa hamamı ve zinciriye medresesi ile aynı bölgede yer almaktadır. İçerisinde de eski değirmen makinaları sergilenmektedir. Aksaray' da tur atanlar mutlaka uğramalı.

Aksaray'da görülmesi gereken yerlerden. O dönemde neler yapılmış. Nasıl bir teknoloji hamlesi olmuş görülüyor. İnsanı duygulandıran ve hayrete düşüren şeyler var. Bu un fabrikası hala çalışabilecek olması ayrı bir güzellik

Eski Azmi Milli Un Fabrikası yeniden düzenlenerek Azmi Milli Sanayi ve Teknoloji Müzesi adıyla açılmış.

1924 yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün isteğiyle Aksaray’da kurulan Azmi Milli Un Fabrikası,1920’li yıllarda TBMM’de Mustafa Kemal Atatürk bir konuşma yapıyor; Konuşmasında ordunun savaştan çıktığını, ülkenin una ihtiyacı olduğunu anlatıyor. Dönemin milletvekili Aksaraylı Vehbi Çorakçı’da kurulacak bir un fabrikasının orduya ve millete faydalı olacağından bahsediyor. Bunun üzerine Atatürk, ‘Sizin bir isteğiniz var mı’ diye Vehbi Bey’e soruyor. Vehbi Bey’de Paşam diyor, ‘Şehrimiz Aksaray’ın vilayet olmasını ve bir un fabrikası kurulmasını istiyoruz’, diyor. Atatürk talimat vererek Aksaray’ın vilayet olması ve Aksaray’a bir un fabrikası kurulmasını istiyor. Vehbi Bey öncülüğünde Aksaray’da 250 bin liralık bir sermaye ile bir şirket kuruluyor, ismine milletin azmi anlamına gelen “Azmi Milli” veriliyor.Fabrikanın bir özelliği de kendi enerjisini üreten ilk fabrika özelliğine sahip olması. Mamasun Barajı’nda kurulan elektrik santrali ile elektriğini kendi üretiyor, fazla enerji Aksaray’ın aydınlatılmasında kullanılıyor.Azmi Milli Un Fabrikası, uzun süre ülkenin ve ordunun un ihtiyacını karşılıyor. Daha sonra ilaveler yapılıyor, yanlarına fabrikalar yapılıyor ve soğutma üniteleri oluşturuluyor. 1996’ya kadar üretimini sürdürerek yaşayan en önemli sanayi tesislerimizden birisi olarak tarihe geçiyor. Fabrika 2000’li yıllarda Özelleştirme idaresi kapsamında Aksaray Belediyesi’ne devredildi.Türkiye’de müze haline dönüştürülen Eskişehir, Bursa, İstanbul’da birçok fabrika olmasına karşılık “Azmi Milli Bilim ve Sanayi Müzesi”nin en büyük özelliği çalışır vaziyette olması.Tarihi Kentler Birliği, Azmi Milli Sanayi ve Bilim Müzesi Projesi’ne ‘Süreklilik Ödülü’ vererek, bu başarıyı taktir etti. Türkiye ve Aksaray’ın sanayileşmesinde önemli bir yere sahip Azmi Milli Un Fabrikası bugün kültür ve sanatına, özellikle sanayi tarihini sergilemektedir.

Çok güzel bir yer lakin çoğu kişinin buradan haberi bile yok. Tanıtımı yapılmalı

Otopark yok. Giriş ücretsiz. Tarihi bir un fabrikası. Değişik bir atmosferi var. Tavsiye ederim

Azmi Milli Un Fabrikası. İnternet'teki haberlere göre 1924'te Atatürk'ün emri ile kurulmuş. Bilim ve Sanayi Müzesi olacakmış. Yanında Zinciriye Medresesi biraz ilerisinde Paşa Hamamı var.

Eski bir fabrika. Şimdilerde müze olmuş fakat hala tadilatı sürüyor, tam olarak gezemedik. Maalesef çok kısa süreliğine müze otoparkında park etmiş olmamıza rağmen park ücreti alındı. Bunun neden yapıldığını hala çözemedim, ilginç.