Bereketzade Çeşmesi

Çok estetik bir çeşme. Kitabesinin okunuşunu yanına koymaları da çok güzel.

Galata kulesi'nin hemen karşısında olmasına rağmen görmezlikten gelen , bakımları ihmal edilmiş bir tarihi eser daha. yurtdışında böyle yapılır gerekli ihtimam gösterilerek korunurken bizim ülkemizde hiçbir değer verilmeden Atıl bir vaziyette bırakıyorlar ne yazık

Bereketzade Çeşmesi“XV. yüzyılın ikinci yarısında Fatih Sultan Mehmed’in müezzini tarafından yaptırıldığı, daha sonra I. Mahmud devrinde yeniden inşa edildiği kitabelerinden anlaşılmaktadır.Yine kitabelerden anlaşıldığına göre, H.1260 yılında Sultan Abdülmecid’in annesi Bezm-i alem Valide Sultan'ın istediği doğrultusunda hazinedar Azmi Cemal’in hayratı olarak bir daha ihya edilmiştir.Galata Kulesi'nin ilk dizdarı Bereketzade Hacı Ali’nin yaptırdığı küçük cami, çeşmenin ilk yerinin yakınında bulunduğu için çeşme de caminin adıyla anılmış ve kaynaklara bu isimle geçmiştir,M.1957 yılında bulunduğu yerden sökülerek şimdiki yerine taşınmıştır…”Daha fazlası için yukarıdaki metni aldığım aşağıdaki kaynağa bakınız:Kaynak: İstanbul Tarihi Çeşmeler Külliyatı, 1. Cilt

Herkese merhaba. Galata kulesine ulaştı iseniz çeşmeyi kesinlikle göreceksiniz. Şifa ve bereket getirdiğine inanılan fakat belediye şebekesine bağlı bir su kaynağı var. Başta da dediğim gibi inanç meselesi. Hoşçakalın.

Lale Devri üslûbunun bir şaheseri kabul edilen[1] çeşme, halkın su ihtiyacını karşılamak üzere 1732 yılında şu anki konumundan farklı bir yerdeki (Bereketzade Sokağı'ndaki) küçük eski bir çeşmenin yerine yaptırılmıştı. 1844'te Sultan Abdülmecid'in annesi Bezmialem Valide Sultan'ın isteği ile tamir edilmiş; 20. yüzyılda yeniden onarım görmüş ve bugünkü yerine taşınmıştır.Tamamen mermer malzemeden inşa edilmiş olan çeşmenin cephesi, kitabeler ve barok mimarinin etkisinde çok zengin natüralist süslemelerle kaplıdır. Şu anda Galata Kulesi'nin Beyoğlu yönündeki yarım daire planlı avlusunu kuşatan duvarın üstünde; Büyükhendek caddesiyle Fırçıçı sokağının kesiştiği köşede yer almaktadır.

Galata Kulesi yakınlarındaki güzel eski Osmanlı çeşmelerimizden birisi. Korumaya önem verilmesini rica ediyorum.

Galata Kulesi’nin bulunduğu meydandaki bu çeşme, Galata Kulesinin ilk dizdarı Bereketzade Hacı Ali bin Hasan’ın “Bereketzade mescidi” diye anılan camiinin yanında iken 1957-1958 yıllarında bugünkü yerine nakledilmiştir. Bu sebeple çeşme “ Bereketzade Çeşmesi” diye anılmakta ise de bereketzade ile hiçbir alâkası yoktur. Fatih Sultan Mehmed’in Müezzinbaşısının aynı yerde bulunan çeşmesi Defterdar Mehmed Efendi tarafından yenilenmiştir.Bu çeşme Lâle Devri üslûbunun bir şaheseridir. Cephesinde biri ortada büyük, diğerleri bunun iki yanında daha küçük birer çeşme vardır. Yapının yüksekliği 4.m. genişliği ise 3,65m’dir. Btün cephe boş yer kalmamacasına kitabeler ve taş oymacılığının nefis örnekleri olan kabartma motiflerle örtülüdür. Simetrik olarak tertip edilen fakat hiçbiri diğerinin eşi olmayan şekillerde lâle, gül ve kâseler içinde kabartma olarak mermere oyulmuş meyveler görülmektedir. Çeşmenin üst kısmında içi incir dolu iki tabak vardır. Bu incirler ortadan yarıktır. İncir tabaklarının iki yanında da ayaklı birer yemi tabağı içinde armutlar vardır. Yemiş tabaklarının arasındaki boşluklar çiçeklerle kapatılmıştır. Ayna taşında musluğun iki yanında birer sevi ağacı resmedilmiştir.Çeşmenin üst kenarında iki sıralı bir korniş vardır. Bunlardan birincisi ince işlemeli alttaki ise stalâktitlidir.Oymalı kemerin üstüne yerleştirilen kitabe taşında çeşmenin tarihi altı kıtalık bir manzume ile anlatılmıştır:“ Ayn-i şefkat menba’-ı âb-ı zülâl-i merhamet”“ Mehd-i şevket mâder-i Sultan mahmud-ül fial”“ Derc-i ismet Valide Sultan ki oldu dâim┓ Kârı fikr-i bâkiyat-ı salihata iştigal”“ Sıdkla bir hayr-i câri itdi kim girmez ele”“ Su yerine kılsalar mahzen dolusu bezl-i mâl”“ Yâ’ni şehr-i müslime âbâd ile Tophanenin”“ İhtiyac-i âbdan ittikde halkı arz-ı hal”“ Gûş idüb tab’ında cû –yi merhamet cûş eyledi”“ Hızr-ı tevfik-i ilâhi oldu rah-ı hayre dâl”“ Eyledi nageh biniş bir gün kemerler semtine”“ Nur-i ayn-i Hazret-i Hakan-ı İskender-misâl”“ Gör şu te’yid-i hayy-i tevfik-i feyz-i mutlakı”“ Suyu sâfi âba vâfi eylemekde eyler hayâl”“ Âb-ı rûyin kûhsar itdi ayağına nisar”“ Kıldı yaşın çeşme-i hayvan yolunda hâkimal”“ İtdiler hem çeşmeler bünyâd idüb irva-yi dehr”“ Kıldılar hem fazlasını taksim-i ashab-ı celâl”“ İşte ez-cümle bu cû-yi kevser-âsâ çeşmeyi”“ Defteri şıkkıevvel yapdı bâ-ihlâs-i bâl”“ Ol Muhamed nam-ı mahmud-ül mesâir kim odur”“ Hayrhah-ı saltanat âb-ı rû-yi ehl-i kemal”“ Su gibi ezberleyüb Hâfız okur tarihini”“ İç Muhammed aşkına ma’ çeşmeden âb-ı zülâl”Bu kitabenin biraz altında biri sağda, diğeri solda iki küçük kitabe daha vardır. Sağdakinde.“ Hâfızâ bir olub dü mısra’ider”“ İki tarihi çeşme-i taksim”(1145)Soldakinde ise:“ Ma’ bu tesnim-i cû-yi cennetden”“ Akdı iç aynân-ı tecriyan-ı naim”(1145)yazılıdır.Küçük çeşmelerin açılmış yelpaze şeklindeki tezyinatlarının üstünde, sağdakinde “ Besmele”, soldakinde de “ Aynen fiha..” âyeti vardır. Kemerin altında ise “ Maşallah” dan sonra üç buçuk kıtalık bir tamir kitabesi yer almaktadır.

1732'de Fatih Sultan Mehmet'in başmüezzini için yapılmış.

çeşmenin XV. yüzyılın ikinci yarısında Fâtih Sultan Mehmed’in müezzini tarafından yaptırılmış olduğu, ancak zamanla harap bir hale geldiği ve Sultan I. Mahmud devrinde yeniden yapıldığı kitâbesinden öğrenilmektedir.

Çeşme ilk olarak 1732 yılında bu bölgede yer alan Bereketzade Mescidi'nin yanında bulunuyormuş. Çeşme 1957 yılında Galata Kulesi'nin yanına getirilmiş.