Merkez Efendi Külliyesi

MERKEZEFENDİ 1463 YILINDA DENIZLİ-BULDAN-SARHAN (SARIMAHMUTLU) KÖYÜNDE DÜNYAYA GELDİ.DENİZLİ-BURSA VE İSTANBUL MEDRESE TAHSILINDEN SONRA İSTANBULUL'DA İLMIYLE AMİL OLMASI,İHLASI,TAKVASI İLE DEVRİN MUHTEREM VE MEŞHUR SEYHÜLISLAMI EBUSUUD EFENDI HZ.LERİNİN MEDH-İ SENÀ ETTİĞİ MERKEZ EFENDİ 1552 YILINDA VEFAT ETTİĞİNDE CENAZE NAMAZI YİNE SEYHÜLISLAMI EBUSUUD EFENDI HZ.TARAFINDAN KILDIRILDI. / Asıl adı Musa olup, Merkez Muslihuddin lakabı ile tanınmıştır. 1463 yılında Denizli’nin Buldan ilçesine bağlı Sarımahmudlu köyünde doğmuştur. Merkez Efendi küçük yaşta memleketinde yaptığı ilk medrese tahsilinden sonra Bursa ve İstanbul’daki medreselerde okumuştur. Ahmet Paşa’nın derslerinde bulunmuştur. Tefsir, hadis, fıkıh ve tıp ilminde yetişmiştir. Medrese tahsili sırasında tekkelere giderek oradaki alimlerin sohbetlerine katılarak feyz ve bereketlere kavuşmuştur. 30 yaşına geldiğinde medrese tahsilini tamamlamış ve çevresinde muteber ve mutemed ve muhlis ve mütedeyyin büyük bir alim olarak hüsn-ü kabul görmüştür .

Topkapı civarındaki surların dışında, Osmanlı döneminde adı Mevlevîhâne Yenikapısı olan Mevlânâkapı’nın karşısında aynı adı taşıyan mahallede yer almaktadır. Külliyenin çekirdeğini oluşturan ve İstanbul’un en önemli tasavvuf merkezlerinden biri olan tekkenin kurucusu Halvetiyye’nin Sünbüliyye koluna mensup, döneminin ileri gelen sûfî ve hekimlerinden, Merkez Efendi lakaplı Şeyh Mûsâ Muslihuddin Efendi olup Sünbül Sinan Efendi’den hilâfet aldıktan bir müddet sonra 920’de (1514) tarikatın halvet geleneğine uygun bu münzevî tekkeyi tesis etmiştir. 1514-1520 yılları arasında, Yavuz Sultan Selim’in eşi Ayşe Hafsa Sultan’ın Manisa’daki külliyesine ait zâviyede şeyhlik yapan Merkez Efendi, şeyhi Sünbül Efendi’nin 936’da (1529) vefatı üzerine İstanbul’a gelerek Koca Mustafa Paşa Külliyesi’ndeki tekkenin meşihatını üstlenmiş, hayatının sonuna kadar bu görevi sürdürmüş, bu arada zaman zaman sur dışındaki tekkenin çilehânesinde halvete girmiş, muhtemelen bu tekkenin de şeyhliğini yürüterek vefatında (959/1552) buraya gömülmüştür.Mütevazi bir zâviye niteliğinde olan ilk tekkeyi Merkez Efendi ile bazı mensupları kendi imkânlarıyla bizzat inşa etmişlerdi. 1533-1536 yılları civarında, eşi Lutfi Paşa’nın görevli olduğu Yanya’dan İstanbul’a gelerek Merkez Efendi’ye intisap eden Yavuz Sultan Selim’in kızı Şah Sultan biri Eyüp’ün Bahariye kıyısında, diğeri sur içinde Davutpaşa’da olmak üzere iki tekke yaptırmış, sur dışındaki bu tekkeyi vakıflarla donatmış, yapılarını genişletmiş, Mimar Sinan eliyle cami-tevhidhâneyi yeniden inşa ettirmiştir. Nitekim Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi’ndeki kayıtlarda tekkenin Merkez Efendi diye meşhur olmakla beraber Şah Sultan tarafından yaptırıldığı belirtilmektedir. Merkez Efendi’nin vefatını müteakip kabrinin üzerine yine muhtemelen Şah Sultan tarafından bir türbe inşa ettirilmiş, böylece tekke tam teşekküllü bir tarikat tesisi haline gelmiştir. Âsitâne veya pîr makamı olmamasına rağmen halkın Merkez Efendi’ye hayatta iken gösterdiği sevgi ve saygının ölümünden sonra da devam etmesi sebebiyle burası şehirdeki en itibarlı ziyaretgâhlardan biri olmuştur.

büyük insanların huzurunda huzurlu anlar nasip eden Rabbime şükürler olsun.

Panorama 1453 yanında külliye, belediye tarafından çok güzel düzenlenmiş, tertemiz, geniş bir bölge, otopark, wc, dârulkurrâ (hafız yetiştirilen medrese), millet kıraathanesi bulunduruyor, medrese içinde otantik bir hava var ve akustik çok güzel, belediye çay ikram ediyor.